Upna Hanga Diktanna—Romans 1-4 (Khen 3na)
Abraham le David Upna tawh Diktanna Ngah: Romans 3-4
Leitung ah midik omlo hi. Agawl uh, kamsia pau dingin, akihongsa hankhuk tawh kibang hi (Rom 3:9-10) —gamtat sia akigamta khempeuh lungsim ngaihsut pan ong kipan hi. Pumpi tawh agamtakhia naikei zongin alungsim ah gamtatsia zo hi. Tua manin lungsim le pumpi tawh mawhna bawlden uh ahihmanin Pasian mai ah adik apeng kuamah omlo hi. Mawhna ong luta kipan mihingte lungsim pan Pasian limlemeel sutna khangzawloin, kiamsuk-suk hi. Ahoih gamtat dingsangin asia gamtat ding olzaw hi—mimal kidal nadingin izat lungsim in asia vive suak hi. Etteh ding: Pawlpi sungah mikhat in zu netheizel hi. Pawlpi in zunek kidam dingin avahilh ciangin, “kei nong cih tuan uh, . . . .pa inzong leengahzu dawndawn hilomaw, namkinkensa-in biakinn ong kikhop natheih uh hilo maw? Keibek, nongcihse uh, maitang khenlua uhteh?” Amah akidal nadingin midangkhat paulapin logic neitakin lawtpah hi—Adam in Eve, Eve in gul angawhdan, atawpna ah Pasian ngawhto-a temsawnte tangthu in zomzel hi.
Hihbang lungsim tawh thukham zui, sabbath zang, pawlpi dikah om sam napi, lungsim pan akipan ding dikna omlo hi. Sabbathni tawlnga mah napi, sabbath ni tawh kipawl sianthona in zuilo, thukham kammal bangin mithatlo napi, alungsim ah mihuatna, hazatna, elna, thangpaihna, muhdahna pen hik le namsia pung bang hi. Gahleteh bek nekding, Adventist lifestyle cidep in hamciam napi alungsim ah hehpihna, maisakna hamsa samahmah zel hi. Hihbang thukhamzuihna in DIKNA piangsak theilo hi—ahangpen thukham le sabbath cihte in mihingte dikna apia dinga Pasian geelna lampi hilo hi.
Lungsim akheeltaktak pen ei hanciamna le zuihna in kheel zolo hi—kamkei in ama gial pen amathuin akheltheihloh bang mah hi, cin laisiangtho in mihingte kikheel theilohzia gen hi. Tua dinmun mah ah Pasian in mihingte adikin pom hi. Dikna taktak pen amau le amau akikheel theilo mawhnei mite Pasianin midikin a pomna, hamphatna lianpi, ngahna ahi hi.
Abraham: Pasian in amah diktanna ngahsak hi—midik ci in pom hi. Tua banga midik cihpomna angah nadingin athalawh hileh, athaman angah cihlel ding ahi hi. Tua bangtawh kingah hileh Buddhish lampi in zong dikna ong ngahsak theiding suaka, nial ding omlo hi. Ahizongin Laisiangtho in, “Abraham in Pasian um ahihmanin, tua a upna pen diktanna in kisimsak hi” ci hi(Rom 4:1-5). Pasian in Abraham vahopihzela, neihsa tampi kongpia ding ci hi. Tualaia aneihsateng zong akemding tapa neilo ahihmanin, agamluah dingin Damascus khuami Eliezer sehkholzo ing ci hi. Nitak khuaphat khatin Pasian in Abraham samkhia in vana aksite simsak hi. Nasim zawh leh nasuan le khak tuazah phading hi, ci ponghelphot hi. Abraham in um mah ing cipahlian lel hi—asuan le khak aksizah pha ding hun om takpi ding cih um takpi hi (Piancil 15:1-6). Hih pen Pasianin Abraham midikin aciaptehna thu bulpi ahi hi. Tuakhit ciangin Pasian in ama Pasian ahi tawntung dingin kizopna kamciam, leitang luah nading, le thuciamna letkip ding vaikhak hi.—Upna bek bulphuha midiklote midikin apom Sian-Braham kizopna pen akip suak dingin Pasian in Abraham vaikhak hi (Pian 15: 7-21).
David: David in zong, diktanna pen gamtat le zuihna tawh kithalawh thei hikei in, upna hang bek tawh kingah hi cih kipsak hi (Rom 4:6; Late 32:1-5,7, 10). Alaphuahna sungah, David in;
1)“Akhialhnateng maisakna angah mi hampha nalawmlawm ee, 2) Topa in a mawhpaihloh mi, lungsim thelthang lomi thupha ngah hi. 3) Ka mawhna imleng, sun nilohin, ka pumpi in thuaklel lua ee. 4) Sun le zan in, Topa aw, na khut ka tungah giklua-a, nattunin khaal nisa bangin ka tha le ngal in zong thuakzo nawn kei. 5) Nang tungah kamawhna pulaak vetin, ka gitlohnate ong im nawnkeng Topa. Ka palsatna teng ong thum ing Topa, Nang ka mawhna nong maisak hi. 7) Nangmah bek ka belh nahia, gentheihna pan ong humin, hotkhiatna la tawh huang bangin nong um hi. 10) Topa a muangte itna le khualna in tuambit ding uh hi” (KKP).
Hiteng aphuah nadingin David in haksatna, lehbawlna, le mi zisa tungah palngulna nawkto khin hi. Tuateng in amah khaal nisathuak bangin thazaw sak hi. Tua ciangin Pasian tungah kiko hi. Tuapi mah Pasian abelh ciangin, Pasianin a gamtatnasa teng le gamtatpha ding kalphotlo-in, Ama tunga a upna bek bulphuh in David pen midikin pom hi—teltuam Judah hihna le kumpi hihnate in bangmah huh theilo hi. Ahihhang Pasian in amah midikin pom hi, ci’n Paul in alimgen phapha ahi hi.
Abrahma dikna ngahna tawh kisai-in zong, thukham le Kamciam saikak hi. Kamciam kici Jesus tungah upna tawh pomcip bikbekna hangbekin Abraham in dikna angah bangmahin, diktansakna angah ding khempeuh in zong Abraham bangin upna masuan ding bek hia, zuihzawhna le pawlpimi hihna tawh kisailo hi, acinuam ahi hi (Rom 4:7-22). Tua mah bangin khangthak Juda abang abeibang pawlpi hi-ung cia a angtang Adventist-te zong ong kumkik dinghi ci-a alam-et uh Jesus tungah upna tawh apomcip bikbekna uh in Pasian diktansakna angahsak bek ding ahi hi, cih ong hilh ahihi (Rom 4:23-25).
Thukhupna:
Atunga ih gen Rome pawlpite tunga Paul laikhakna panin Diktanna ong kipiakdan pen:
1.Diktanna pen, mawhnei mikhat mawhneilo midik banga Pasian in a pomna ahi hi.
2. Tua bangin a pom nadingin, mawhnei mi kiang pan, upna simloh Pasian in nget le kalh masak nadang bangmah nei kilkello hi.
3. Tuabang lianga mi ginalo khat apom ngamna le apom zawh nadingin hangsanna le hihzawhna pen mihingte gupkhiatna nadinga Pasian nasep avangliatna ahi hi.
4. Tua Pasian vangliatna in na asepkhiatna, Abraham le David tungah ong kilangkhia hi. Abraham le David in zong Pasian pomcip bikbek tuak uh hi.
5. Pasian kiangpan diktanna angah mi khempeuh zong, Abraham le David mah bangin Pasian a upman un, midikin pomna ngah uh hi-a, Upna tawh Pasian pomcip bikbekna simloh adang in diktanna ong ngahsak theilo hi.
6. Torah nei-a athei Judahte le, aneilo gentile mite avekin Pasian muhna ah akibang uh hia, midik khat beek omlo uh hi. A torah zuihna uhleh abiakna ngeina hanga diktanna kipia hileh, diktanna lungdamna thupen, hehpihna hinawnloin, sepna thaman angahkik uh hilel ding hi. Tuazah dingin lah kuamahin apicinzo omtuanlo uh hi.
7. Tua manin Pasian hehpihna tungah Upna bekin mawhmaina ong ngahsaka, tua pen Paul in diktanna, acih pen hia, midik banga Pasian in ongpomna ahi hi. Tua thu apomcip bikbek lote adingin apaulap nop le amasuan nop uh (pawlpi man hihna, sabbath, thukham, cihte akipan) tampi om ding ahi hi. A Gelh: Pr Kham Khen Pau
Cidamna: Thaksing/Singzung Thak
Thaksing pen mun tuamtuam ah meh lakkhah in kizang hi. Malaysia kizang mahmah hi.
A Kizatna mun:
1. Zunkhum natna bawlna ah kizang hi. Insulin pen a ngeina zah phial mah piangsak thei ci hi. Thaksing sunga kihel Acid nam khat in sikhang dal hi.
2. Gilpi an gawi thahatsak hi.
3. Na sisan sungah a khum om zah ding ong lemtuah hi.
4. Cancer kizel ding dal hi.
5. Sisan luan a ngeina bangsak hi.
6. Alzheimer natna nam ahi neurodegenerative neite ciaptehna khuak hatsak hi.
7. pumpi sunga sazang kisia te ong puahsak a, ong moisuahsak hi.
8. Natna lungno a pung nading pan hong dalsak hi.
9. Guh le tang natna te kiamsak hi.
10. Pumpi sunga organ tuamtuamte nasep manlang sak in lungtang natna zong dal hi. (Lifestylemyanmar.com)
11. Gilsung ah lumna pia ahih manin luaksuak leh tuipi gui cihte dal hi.
12. A hawng huan in a tui dawn leng gilnatna dam hi.
13. Dengue, buukkhuh, sperm kang(bei) cihte in a hawng taat(သွေး) in zatui dangte tawh nekhawm thei hi.
14. Ha a nat ciang a natna mun ah anai belh leng hoih hi.
15. Typhoih ih vei leh a nai taak 2 ta nikhat in nih vei maw thum vei maw dawn ding hi. (mmexpress.net)
Kidop ding:
Thaksing pen dietary supplements in zat ding hoih mahmah napi, tam lua leh sin ading lauhuai hi. (7days Daily)
Zo Phualva Thupuak - Vol 08, Issue 03 by DavidLian on Scribd
Post a Comment
Lametna Aw hong ging lai hi. Hun bei ta ding hi. Lametna a om lai in na bil ngat inla, Topa hong sapna ngai in.