FSS ZIRLAI 6: ADAM LE JESUH

ZIRLAI 6: ADAM LE JESUH
 November 4-10

SABAT TLAILAM: November 4

TUZARH SIAR DING: Rom 5.

BIBLE CANG KEN: “Zumnak in thiamcoter kan si zo ih, kan Bawipa Jesuh Khrih ruangah Pathian thawn kan remaw zo. Zumnak ruangih kan comi Pathian zangfahnak sungah amah in in thlenpi. Cuih zangfahnak sungah cun a tu hi kan um. Curuangah Pathian ih sunlawinak kan tawmpi ding tiah ruahsannak kan nei ih kan thin a nuam” (Rom 5:1-2).

PAUL in Jesuh Khrih ruangih a ra thlengmi Pathian ih cohlannak (or) thiam conak thu hi a dinsuahpi mi a si. Amai dingfel thianghlimnak thawngin Bawipa thawn umtlangnak famkim in pek. Paul in a tumtahmi kha simfiangnak tampi a tuah. Rundamnak hi zumnak ruangih ngahmi parah a thumaw ih tuahnak ih ngah a si lonak thu a langter. Paul in zohthim ding tha zet a tuahsal ih sualnak in natnak le thihnak a suahter. Milai hrangah Jesuh Khrih ih a tuahmi in a cingfel thehnak kan hmu thei.

Adam ih tluknak ruangah milai cu dungtun mi, mawhpek mi, kan siih thihnak kan tong.  Jesui nehnak ruangah leilung pumpi in Pathian hmaiah ruahsannak thar kan ngah thei. Khrih ah zumnak kan neih ruangah sualnak ih daan tatnak a ummi hmuahhmuah a phiat hlo

theh ih kumkhua sual ngaidamnak le sual thlahsak kan si zo a si.

Paul in Adam le Jesuh zohthimnak a tuahmi cu Jesuh a ra ih Adam ih sualnak vek a tuah lo tiah a ti. Adam sualnak ih hma baihmi hmuahhmuah kha runtu Bawi Jesuh in a damter theh. Thihnak kan tuar dingmi kan ai-awh in Cross ih Jesui a tuarmi thihnak kha a si. Cumi ihsin Judah siseh, Zentail siseh, minung hmuahhmuah hrangah Jesuh in rundamnak lamzin a onsak. Anmai hrangah a luangmi Jesui thisen a zum (pom) tu hmuahhmuah thiam a coter theh. 

Himi hi kan ruahsan mi ih a tumtah mi a relnak a si.

THAWHSAL NI November 5

ZUMNAK IH THIAM CONAK

Rom 5:1-5 siar aw. Na hrangah ziangso na lak thei ding. Thiam co timi hi a taktak a si. Grik tongih tuahnak (verb) ih a langter mi ah “famkim rori ih tuahsaknak” tiah a ti. Miding kan si zo ahcun daan thlunnak si loin Jesuh Khrih cohlannak ruangah a si. Leitlun ah Jesui daan thlun famkimnak kha kan tuah famkim mi ah in pomsak. 

Cuveten kan sualnak hmuahhmuah Jesuh in a phur. Cui sualnak kha Pathian in kan sualnakah a hmu nawn loih Jesui daan buarmawhnak ah a hmu. Cuti cun sual daantatnak sung ihsin kan luatnak a si. Daantatnak kha kan ai-awhtu Jesui parah a thleng ih, ziangtik hmanah daantatnak tong lo dingah in luatter. Himi thuthangtha hi minung hrangah ziangtluk ih lungawi za so a si? 

Rom 5:3 thu kha Grik tong an lehlin daan ah, “glory” lungawi tiah lehlin a si ih, Rom 5:2 ahcun “thin nuam” ‘rejoice’ tiah an letling. Rom 5:3 thu hi lehlin hrekkhat ahcun, ‘thin nuam’ ‘rejoice’ tiah an letling thotho. Rom 5:3 le 2 hi an pehzomawknak kha fiang sinsin in a lang. Jesui an rinnak le an zumnak an thum ruangah thiam co mi dingfel hrang ahcun harsatnak karlakah an lungawi thotho. A tha lamah Pathian in in tuahsak sal ding tiah an rinsan ngam. Jesui hmin ruangih an tuarmi a si ih lungawi za a si tiah an ruat (I Pet. 4:13).

Rom 5:3-5 tiangih thu a fehpi mi kha hminsin aw. 

(1) Patience, (thin saunak) Grik tongin, “hupomone” ti a si ih, khoh zetih tuar tento’ tinak a si. Himi tuar tento timi hi Jesuh ah zumnak nei ih ruahsannak an neih mipawl kha a har zetmi hremnak lak khalah thlah loih kaihnget ringring tinak a si. Himi hi tuarnak le harsatnak lak ih nun an hmannak a si.

(2) Experience (Tonteh mi): Himi hi Grik tong ‘dokime’ timi a si ih, ‘cohlan tlak belhcian dawl’ timi sullam a nei. Danglam hleice timi nun ziaza le sinak zohhliahnak ih a langmi a si. Miin thinsau zetin a tuar tento theinak ah an tuarmi harsatnak kha a nun ziaza nemhngetnak a si.

(3) “Hope” ‘Ruahsannak’ : Tuar tento theinak ihsin ruahsannak a pek. Ruahsannak kha Jesuh rundamnak thukam a tuah mi parah a si. Jesuh zumnak kha can reipi kan kaih ringring zo mi a si. Ruahsannak ruangah sual sirnak le ziangkim ih thu thlunnak in neither a si.

Na nunnak ah thil dang hmuahhmuah hnakin ruahsannak na neihmi pakhatte in sim aw, ziangso a si? Cumi ruahsannak cu Jesuh ah ziangtin so a famkim thei? Asilole khami ah ruahsannak zate ret ding ngaingai a si maw?

TLAWNGKAI NIKHAT November 6

MISUAL KAN SI LAI AH

Rom 5:6-8 siar aw. Pathian ziaza ziangso in sim? Kha mipawl kha ziangah so kan hrangah ruahsan tlak a si?

Adam le Eve in Pathian thutiam mi thlun loih an bawhsiat mi kha a hmaisabik remsalnak Pathian ih a tuahmi a si. Rundamnak sulsutu khal Pathian a si. Cule mipa le nunau kha Pathian ih a tuahmi rundamnak pom dingin a sawm. A tuah famkimnak ding can Pathian ih

nitiam a tikcu a kim tikah a fapa a run thlah (Gal. 4:4). 

Rom 5:9 ih a simmi cu Jesui ruangah Pathian camsiatnak ihsin rundam kan ngah mi ih a sullam ziangtin so kan thei thei ding? 

Izipt ihsin an suah ding zanah, Izipt mipawl hnenah fatir thihnak a ra thleng dingmi ihsin an luat theinak dingah Israel-pawl cun an sangka biang le sangka tlunah tuu thi kha an hnih. Cuvek in Jesui thisen tla thiamcoter zomi le dintharsal mipawl kha ni netabik ni ah Pathian ansia ihsin humhimnak ih tiamkamnak thisen a si.

Mi hrekkhatpawl in duhdawtnak Pathian kha camsiattu Pathian a si timi pomdan ah an buai. A dik ciah ih sim ahcun duhdawtnak ruangih a ummi thinnatnak a si. Leilung duhdawttu Pathian in a duhdawt mi siatsuahtu sualnak parah thin na loin ziangtin so a um ding. A duhdawtmi pawl kha ngaihsak loin maw a um ding, a mithmuh ih thil a cang rero mi ruat loin maw a um ding. A sersiam mi hmuahhmuah parah sual in ziangtin hna a tuan timi cu leitlun hmuahhmuah zoh awla na hmu ding. A sersiam mi hmuahhmuah suasam thehtu khal thil tha lo kha thin na zetin do loin le ral loin ziangtin so Pathian a um thei ding?

Bible hrilhfiahtu hrekkhatpawl ih hmuhdan ahcun Rom 5:10 ih thu kha leitlun ah Jesui hringnun hmannak thu a si an ti. Culai ah nun ziaza tha famkim in a nung ih, cuih ziaza cu a tu kan hnenih in pekmi a si. Jesui famkimnak kha thatnak hmuahhmuah a famkim . Paul ih a simdan ahcun Jesui thihnak kha Hebru 7:25 ah “Amah cu a thi, a thosal ih kumkhua in a nung ringring” tiah a  ti. Amah a nun ruangah rundam kan si. Thlan thim sungah um ringring sehla, amah a siatral theh vekin kan ruahsannak a siatral theh ding. Rom 5:11 ah cuih thu ruangah Bawipai hnenah lungawinak kan nei, ziangahtile Jesuh in kan hrangah a famkim in ziangkim in tuahsak theh zo a si.

TLAWNGKAI NIHNIH November 7
SUAL RUANGIH THIHNAK

A netabik kan ral cu thihnak a si. Pathian in milai a din laiah saduh a thah mi cu kumkhua ih nung ding a si. Suanlam hawl theiding sisehla milai in thih hi kan duh lo, asinan kan hrial thei cuang lo. Cumi ton hnu ahcun milai hrangah thinnatnak le riahsiatnak lawng a thlenpi. Thihnak hi kan sinak dokalhtu a si. A san cu a hramthok in kumkhua nung dingih sersiam mi kan si. Thihnak hi kan theih dah lo dingmi thil a si.

Rom 5:12 siar aw. Paul in hitawk ah ziangso a sim? A simfiangmi ziangso a si? Bible hrilhfiahtupawl in a dangpawl hnakin tambik an el-awknak khal hi mi thu a si. SDA Bible Commentary Vol. 6. P. 529 sungah, himi thu hrilhfiahtupawl in Paul ih a tumtah mi kha a dangpawl hnakin hman an tum deuh ruangah a si a ti.

An el-awk mi pakhat cu Adam ih sualnak ziangmi in so a tefasin tiang in a uk theh? Adam cithlahpawl kha  Adam sualnak hnamhnoih ih misual an si maw? Asilole Pathian hmai ah anmah in sualnak an tuah ruangah so an si? Mi tampipawl in himi thusuhnak hi Rom 5:12 Bible cang ihsin a phi pek an duh. Asinan Paul in a thinlung ah thudang tampi a ruatih a rak sim zo mipawl kha a langter sal. Kan zaten misual kan si theh, tiah a ti (Rom 3:23). Misual kan sinak kan theihfiang hrimhrim a tul. 

Himi in rundam tulmi kan sinak theihawknak umsun a si. Paul in a nganmi a siartupawl kha sual hi ziangtluk ih tha lo mi a si ti theihter a duh. Cuih tlunah Adam ruangah leitlun ah ziangso a thleng ti thei seh ti a duh. Adam sualnak ruangah a thlengmi leitlun harsatnak thawidamnak dingah Pathian in Jesuh kha laksawng ah in pek ti a theihter.

Himi Bible cangin buaipimi pakhat lawng a nei timi in sim. Adam thihnak ih uk theh mi kan si loih Khrih pekmi nunnak ih ukmi kan si. Lungawi za thuthangtha pakhat cu thihnak hi nunnak in dolh theh sehla timi a si. Jesuh in thlanmual ih temtawnnak le a sangkaapawl a pahbal ih aneh zo ruangah a siatsuah theh. A simmi cu a nungmi khal ka si, karak thi nan a tu ah kumkhua hrangah ka nung zo, Amen. Thihnak le mithi khua tlunah thuneitu ka si (Thup. 1:18). Ziangahtile thihnak in thlanmual ah a hrenkhum mipawl kha a uknak sungih um lo dingah Jesuh in a suah theh ih thihnak le thlanmual ih tawhfung kha amah in a nei zo.

Thihnak in a somtel mi na nunah ton mi ziangpawl so na nei? Zawnruahnak nei lo nunrawng pai hmaiah leilungpi ih in pek thei mi hnakih tum sawn thilpawl ziangtin so beiseinak kan nei thei?

TLAWNGKAI NITHUM November 8

ADAM IHSIN MOSI AH

Rom 5:13-14 siar aw. Paul in daan thu ziangso in zirh? Paul in ziangthu so a sim? “Daan a um hlanah” timi kha Adam ihsin Mosi tiang timi thawn a bangaw. Sersiam thok ihsin Sinai tlang karlak ih can hmanmi thu a relnak a si. Israel-pawl ih an tuahmi thilpawl le daan lethukham (10) pawl le ukawknak danpawl a pek hlan thu a sim mi a si. 

“Daan a um hlan” timi kha Israel-pawl hnenah Pathian in thlun ding daan a phunphun le tuah tul mipawl kha Sinai tlangah a pekih cumi can tiang a huap a si. Sual kan timi kha Sinai tlangih thukham le daan thupek hlanah a um zo mi a si. Cuti a si lo ah ziangtin so a si thei ding. Thuphan pernak, lai thahnak, nupa sualnak, milem biaknakpawl kha thukham pek a si hlanah sualnak a si tiah rel zo mi  a si. Cumi cu a sim duhmi a si.

Sinai tlang hlanah cun Pathian le milai pawlkomawknak hi a tlangpi in rikham tuahmi sung lawng ihsin an pawlaw theu. Curuangah theihnak famkim thawn fiang zet in an thei. Pathian cu a dingmi a si ih dik lo zetin dantat a hmang lo. Sinai thlen hlan minungpawl tla an thi ko tiah Paul in a tarlang ih thihnak in mi hmuahhmuah a uk theh tiah a ti. An sual lo ahcun daan thupek a tul pei maw? Asinan thil tha lo tuahtupawl kha misual an ti thotho. Tabavuah (Sersiam mi thil) pawl hmangin Pathian kha an hnenah a phuangaw. Cu tla thei thei loin sualnak an tuah thotho. “Hmuh thei lo a sinak kha leilung sersiam ihsin thokin fiangten hmuh thei a si…..” Curuangah zokhal in puhmawh ding an nei lo (Rom 1:20).

Pathian in famkim zetin daan thu ihsin a phuang langawknak hi a tumtahmi ziangso a si ding (Rom 5:20,21). Sinai tlang zirhawknak ah thukham (10) a tel. Cuih hlan khalah a rak um zo mi a si. Bible sung vek a si ahcun daan thu nganih a umnak le zapi theihih phuannak kha a voikhatnak a si. 

Pathian ih fialmi ah Israel-pawl in anmah ihsin tahthimnak a tuahih an thlun thei lonak kha an hmuaw. Daan an pahbal ih an buarnak a tam tuk. An sualnak a tam zia kha an ruahnak hnakin a tam zet ti an thei. Himi hi rundamtu an tulnak an theih theinak dingah a bawmtu dingih phuan mi a si. Cumi cu Pathian pekmi zangfahnak laksawng man pek tul loih cohlan dingah a hruainak a si. A hlanih an uar zetmi daan cabu ih nganmi vekih thlun timi zumnak hi pom theih lo mi a si. 

Na ram daan na hrangih phuanmi a hmaan le hmaan lo ah ziangvek in so a um? Milai tuahmi daan hman kha vek a si ahcun, kumkhua daih Pathian ih dan ziangvek so a si ding?

TLAWNGKAI NILI November 9
ADAM PAHNIHNAK JESUH

Mi pakhat ih sual tuahnak ruangah mi hmuahhmuah hnenah thiam lo conak a thleng. Cuvek in mi pakhat ih dingfelnak thawngin mi hmuahhmuah hnenah nunnak ngah theinak a thlen. Mi pakhat ih thu thlun lonak ruangah mi hmuahhmuah misual ah canter an si bangin, mi pakhat ih thu thlunnak ruangin mi tampi cu mi dingfel ih tuah an si ding (Rom 5:18,19). Zohthim ding ziangvek so kan hmaiah a tuah? Jesuh Khrih ah ruahsannak ziangmi so a lo pek. 

Milai kan si vekin Adam ruangah thih hmabak kan  si. Jesuh in milai ai-awh in hniksaknak a tuar. Adam a rak tluknak hmun leilung ah nehnak a co ih hmai a nor thei. Adam a tluknak ah Jesuh in a tlen ih, an ai-awh in a tuar ih Pathian thawn umtlang theinak in thlenpi. Curuangah Jesuh hi Adam pahnihnak a si.

Adam pahnihnak cu sualnak a nei lo, tuanvo mawhphurhnak latu ding a si. Amah kha hruaitu sualpawl  ih thuneihnak hnuai ih khawsami a si. Sual nei lo hruaitu si dingin Adam pakhatnak ai ih hnatuan congahtu sawn a si. Misualpawl lakah khawsami a si ih, a nunnak kilhim in sualtuah dingih tukforhnak phunkim a tong. Amah cu ziang tik hmanah sualnak a nei loih a kumkhua in sualnak a nei lo a si. E.G. White Comment, The SDA Bible Commentary Vol. 6. P. 1074.

Rom 5:15-19 sungah Adam le Khrih ih cangvaihdan ziangtin so a tahthim? Hitawk ah ruahdan a kalhaw zetmi nahmu ding. Thihnak le nunnak, zawnlungnak le thu thlun lonak, mawhsiatnak le thiamconak, sualnak le dingfel thianghlimnak pawl ih danglamnak cu Jesuh a ra ih Adam ih a tuah mipawl a tuah lo.

Himi tongfangpawl kha Rom 5:15-17 karlak sungah voi 5 a langmi lak ihsin lak sin mi an si ih khami kha thil umdan kel an si ko. Paul in thiam conak hi hlawhman pekmi a si lo, laksawng a si. Kan nunze mawinak le kan thatnak ruangah a si lo. Kan phu lo mi kan ngahmi a si. Laksawngpawl kan co ih kan lak tikah kan nei, himi hi zumnak in ka ta tiah kan phuang dingmi a si.

Na ngahmi laksawngpawl ah ziangso a thabik? Cumi cu ziangruangah so a tha hleice? Ziangthu ruangah so na ngah. Cumi kalhin teh ziangso na hlawh thei mi a um. Cumi in duhawk tlak deuhin na tuahaw thei maw? Khami kha Jesui in pekih kan ngah mi laksawng thawn tahthim theihmi a si maw? 

TLAWNGKAI NINGA November 10

RUAHBET DING: Mi tampipawl cu an thinlung ruahnak ih bummi an si. Thinlung hi ziangkim ah mi a bumih, beidong zetih umin sual tuah dingah mi bum hi amai sinak ngaingai a si timi an thei lo. An dingfelnak temtawn in an um ih, mi lakih an nun ziaza umdan ah lunghmui zetin an um. E.G. White, Selected Messages Book 1. P. 320.

Rundamnak ah kan tulsam bikmi le kan beisei ding umsun kha Jesui in simmi a si. Zumnak ih thiam conak laksawng kha thurin ih kan neih tikah …… lam sukso zet khual tlawnnak hmunih tihal zet canih tidai tampi umnak hmun thlen tikih hahdam vek a si. Khrih ih dingfelnak hi kanmai sungah in thun luhsak mi ah ruah (or) pommi a si. Kanmai tuah that tumih zuamnak lam a si lo. Pathian laksawng sunglawi ih ruah dingmi a si. Ibid p. 360.

Adam cu a ra dingmi pa hmuhsaknak a si (Rom 5:14). Jesui hmel kha Adam in ziangvek in so a ken. Adam cu a cithlahpawl hnenah thihnak thlentertu a si. Khami theirah rak ei lo sehla, Khrih kha amai ta a simi hmuahhmuah dingfelnak petu men a si ding. Cuti loin dingfelnak ngah theinak a um loih, curuangah Cross hmangin mi hmuahhmuah dingfelnak a pek a si. Adam ih daan buarnak hmuithlam kha kanmah ah a um ve ahcun a tuahmi sualnak kan tuah ve ruangah kan thi ding. Khrih ih hmuihmel kanmah ah a um ahcun amai dingfelnak thunkha t sakmi kan si ruangah amah vek rori ih nun neitu a si. Martin Luther Commentary on Romans pp. 96,97. 

RELTLANG DING:

(1) A tanglam ih E.G White cangan mi ziangtin so kan theithiam ding? Pathian thupawl hi kan zir nasat a tul. Daniel le Thuphuan hi hnatuan ih kan feh hlanah kan zir nasat a tul. Rome le Pope ih thuneihnak kha a dangpawl hnakin kan sim mal. Asinan Tirhthlah le profet in Pathian Thlarau Thianghlim thawkkhumnak ngahih an rak nganmi a si kha kan thinlung in kan ruat a tul a si. E.G. White, Evangelism. P. 517.

(2) Nunnak lawng si loin nun timi ih a sullam ah thihnak timi ruat ve hnik? Cangantupawl le mifim tampi pawl in thihnak hi kumkhua thih cemralnak ah an ruatih nun in san a nei lo an tiih, tah hla an sam theu. Khrihfa kan siih kha mipawl hrangah mawhphurhnak ziangvek so kan nei? San nei lo nunnak ih a phi kan ngahmi umsun Jesui hnen ihsin ruahsannak kan neihmi kha ziangruangah so a si.

(3) Kan zatei parah Adam ih sualnak kha duh lo theih loin kan sinak a si. Jesuh in nehnak in pekih cumi cu zumnak in a cohlangtupawl kha kumkhua nunnak thukamnak a pek mi ah suanlam hawl ding a um lo. Thilpek mak zet khami kha minungpawl in pom harsa an ti ih, tha tho zetin an hrang a sinak an phuang lo. An hrangah Bawi Khrih ih tuahsakmi laksawng pekmi theithiam dingin a hawltupawl an pumpak cio ah ziangtin so kan bawm thei ding?