SINNA 11: LEIBA - NISIM KHENSATNA
March 10-16
NIPI (SABBATH) NITAAK March 10
Tukal sinna ah simding: Ps 37:21; Matt. 4:3-10; Matt. 6:33; Deut. 28:12; Pro. 13:11; 21:5; 2 Cor. 4:18.
Lai Siangtho Bulphuh: Mi khempeuh tungah na bat bangun na pia un. Siahpiak dingte siah na pia un; mangmu piak dingte mangmu na pia un; zahtak dingte na zahtak un; pahtawi dingte na pahtawi un. Khat le khat ki-it den ding leiba pen longal kuamah na kibasak kei un, ahangin, ama’ mipih a it mi in thukham tangtun ahi hi. (Rom. 13:7-8, ZIV)
Kamphatna tawh, khat veivei sum hong leitawisak ding mi mu thei ding hi teh. Tua mi in lungsim hoihtak tawh hong huh nuam hithei kha ding hi. Ahizongin a tamzaw, mite in lungsim hoih hang tawh sum leitawi kipia khollo hi. A tamzaw a ngah nop manun leitawi hong pia hi theizaw hi.
I hih theihzah in leiba neih pelhhuai hi. Himah leh, khat veivei, inn lei, motor lei, biakinn lam, pilna sin cih bang hunte ah sum i leitawi kul thei hi. Ahizongin, i pilvang mahmah sa-in hih ding leh a manlang theipen a leiba lohkik ding kisam hi.
Ahi zongin i kidop mahmah kul hi. I neihloh sum zatna in “Pasian mite aading deihgawhna leh leitung nate itluatna in gamtatna hong uk thei nunzia a lutna kongpi suak thei hi. Tuabang nunzia in a uk laiteng, tatkhiatna leh hehpihna nungkin hi.” – Ellen G. White, Early Writings, p. 267.
I siamna leh hihtheihnate hoihzawsak semsem leng kikhalna siam semsem in, leiba tawh kipelh thei ding hi hang. Tu kaal sung leiba tawh kisai Lai Siangtho hong gen te i sin ding hi.
* Tukal sinna na simna tawh March 17 Nipi aading kigingkhol in.
NIKHATNI March 11 LEITAWINA LEH ZATNA
Elisha leh kamsangte Jordan gungei ah singtom in a om laitak “tui sungah heitang a kiat ciangin” kamsangte khat in, “O ka topa, a kikawm hi ven” ci-in awng hi (2 Kings 6:5, ZIV). “Kawm/leitawi” cih kammal in midang khat neihsa phalna tawh zang cihna hi. Hih phalna ah vaipuak leh a sia piantheih ding lauhuai zong ompah hi. I zat khialh leh supna tamzaw cih simloh, sum leitawi zong hei kawm tawh kilamdang lo hi.
Zat ding bekin sum i leitawi hi. Lohkik zo in mailam ah buaina omlo ding geelna tawh sumvai suptheih lauhuaina a la ihi hi. Himaleh, mailam thu ding i theikei hi (Eccles. 8:7), tua hiaa, sum leitawi pen lauhuai tawntung hi.
Hih a nuai a Lai Siangtho munte in leiba tawh kisai bang gen hiam?
Ps. 37:21 ____________________________________________ __
Eccles. 5:5 ____________________________________________
Eccles. 28:44, 45 ___________________________________ ____
Pilvang tak zat ding geelna tawh sum leitawi kha mah ni, ahizongin, i khut sung a sum, i leitawi ahi phial zongin, i khut sung aa sum, i leitawi ahi phial zong, zat ding ze-etna in a lauhuai buaina ah hong tun thei hi. Leitawi sum zatna tawh i leizawh loh ding vante kinei zo takpi hi. Leitawi in zang ding cih ze-etna in a zanghtu mihau leh mizawngte ngeina khat himawk hi. Ze-etna i tuah ciang, Pasian lamlahna nget ding kisam hi (1 Cor. 10:13), ahang in, leitawina in samsiatna hi thei hi (Deut. 28:43-45).
Ahoihlo ngeina ahi sum leitawi ding pan kha kei in. Na leitawi khit khak leh, a manlang theipen in lohkik in. Pilvangtak zat ding leh Pasian’ sum tote hi-in, leitung sum tungah tokaai i hihloh ding i kisin kul hi. Genkik leng, sum i leitawi kul hun omtham mah hi. Ahizongin kidawmtak in sep kul aa, a manlang aa lohkik theih ding ngimna tawh hih kul hi.
Leiba a haulua mikhat aading khalam lauhuaina bangte om thei hiam?
NINIHNI March 12 NEIHSAKEP-ZEEKNA LEH GONGHPHA PAKNA
“Tua ciangin Jacob in Esau anlum pawlkhat leh be meh pawlkhat a pia hi. Amah in ne in dawn a, tua khit ciangin dingin a paisan hi. Tua ci-in Esau in a innluah za a thusim kei hi” (Gen. 25:34, ZIV). Esau pen a lunggulhna a zui thukhin khatlo khat hi. A sanggampa mehgim a diik ciangin, puuksi pah ding hi samlo napi tua be meh thakhat in nenuam pah hi. A lungsim thuakna leh deihna a kiuksak manin, tua hun aa a deihna in a ngaihsut khensatna zo in a gongphat pakna leh innluah za kheng hi. A innluah za a deihkik ciangin, “khitui luangin zongkik” aa (Heb. 12:17, ZIV) ngah nawnlo hi.
Alang ah, Jesu etteh ding i nei hi. Ni 40 antang puuksih dek khit ah, Satan in Jesu thumvei ze-et hi (Matt. 4:3-10). Ahizongin Jesu in tua ze-etnate banghi cih tel aa, a thaneem pen hun nangawn in gonghphat pakna kizosak lo hi. Jesu in a nunsung tawntung mawhna nopsakna leh gonghphatna nial den in, tua bang mah in eite zong mawhna tungah gualzo thei cih hong lak hi. A innluahza sumhlo zuaklo bek loin, tua gamhluahna ah eite zong amah tawh lungdam khawm dingin hong sam hi (Rom. 8;17; Titu 3:7).
Leitung in hong piak theih ahoihpen in hihlai leh tu a nuntakna hi aa, nuntak khit aading hong pia theilo hi. Nang aading bek nuntakna in Pasian aading nuntakna tawh ki-kelki hi.
A muanhuai citak mite aading nangawn gongphat pakna ii a lauhuai zia hih Lai Siangtho munte in bang hong gen hiam? 2 Sam. 11:2-4; Gen. 3:6, Phil. 3:19, 1 John 2:16, Rom. 8:8.
Gonghphat pakna lunggulhna in a kikemcinglo lungsim kilatna khat hi aa, lungduaina ii gal hi. Gonghphatna ding ngakzawhna in sintheih thugil khat hi aa, sum leitawina dan leitung zol ze-etna do theihna siamna khat hi. Gonghphat pakna thuak khin phot leng, a baihlam a ngahpak hamphatna ki lunggulh kikkik thei hi. Pasian letsong kem-zeektute in hih thangzaak ah awk hetloh ding ahi hi.
NITHUMNI March 13 NEIHZAH TAWH KITUAKIN NUNGTA
“Mipilte inn sungah an lim le sathau kikhol a, mi haipa in ahileh a neih zahzah valhtum pahpah hi” (Pro. 21:20, ZIV). Hih kammal in, cilzeek neihsakep-zeekna vaipuak leh nopzat, thaangtatzia hong lak-kaak hi. Mihai te in amau neihzah tawh nuntak ding geelna neilo uh hi. A leitawi sumte nangawn thaangzat uh hi. I kisap mahmah na ah sum i leitawi phial zongin i zawh zah ding ciang kidawm in ngaihsuthuai hi.
Mihaute ahauhna zah uh tawh nungta thei uh hi. Amau’ buaina in ahauhna uh bangci kep ding lunghimawh tawntung uh hi. Bangmah neilo nektawm zongte in hauh ding hilo nuntak khom ding lunghimawh hi. Bangzah neita seleng, Lai Siangtho in i neihzah tawh kituak nuntak ding hong hilh hi. Paul in nuntakzia ding hong genna ah, “Ahi hangin annek ding le puansilh ding i neih nakleh tua tawh i lungkim ding ahi hi.” (1 Tim. 6:8, ZIV). Christ sungah nuntak kicing sa khinzo ahihmanin (Phil. 2:21), Paul in leitung hauhnate ama aading thupi ngaihsut lo hi.
Thudangte sangin i phawk masakzawk ding bang hiam? Matt. 6:33. Hih bang nuntak koi bangin nei thei ding i hiam?
I neihzah pen sumlut zah tawh tehlo in neihsa zuunuk ding vaipuak i neihzah hizaw hi. Sumsehkholhna (budget) bawlna in tuabang i hih theihna hoih khat hi. Budget geel theihna in diktak a sinhuai siamna khat hi. Diktak a kileek-kim sum-vai geel nadingin ki-ukzawhna leh kikhalna kisam hi (Pro. 14:15). Sumvai kep-zeekna ah gualzawh nading i kipiak leh, sumvai khialhna ah maizumna pel thei ding hi hang.
Sum zeekna ah buaina na neih leh, budget bawl in. Tampi geel zeizai kullo hi. Kha pawlkhat sung zat ding sumbei ding gawmna leh na khasim sumlut etkaakna bawl tampi phasak hi. A thupi-in, na neihzah zeek ding leh, ahih theih laiteng leiba pelh ding ahi hi. Leiba na neihsung beek na deihna kinial phot in... thanem, lungkia kei in.
Luke 14:27-30 sim in. Innlampa in a lam nading beizah a tuat masakna, zo keileh bangpiang ding cihthu tawh nungzuihna ii man (cost) Jesu in hong lak hi. Neihsakep-zeek tawh kisai sin ding bang om hiam?
Deut. 28:12 sim in. Leiba tam neihluatna thu bang hong gen hiam? Zattheih ding bang thu om hiam? A hih theihzah leiba neihloh ding hoih kisa ciat hi. Midangte leiba lohsak ding kiciamna zong Lai Siangtho in hong awi-lo hi (Pro. 17:18; 22:26). Leiba in i mailam hong nei khina, sumtha nemna hangin a sawlna bang zui-in hong mangsak hi. Mitphial zatui bang phialin Christiante in nolh ding leh saan ding haksa sa uh hi. Leiba in gamtat hoihlo sak samloa, ahizongin i kha nuntakna na hatsak hetlo hi.
“Sumzeekdan ciantak kihilh kul hi, tua hikeileh leiba lianpi piang thei hi. Neihzah bek zeek in. Phaaknatna na pelh ding bangin leiba neih ding pel in.” – Ellen G. White, Counsels on Stewardship, p. 272.
Leiba in sumvai saltangte, “leitawi piate’ sila” hong suaksak thei hi (Pau. 22:7). Tulai leitung sumvai paizia tawh kihualkhawm lua ahihmanin leiba neih ahi ding mah kisa kha hi. Gam khempeuh zong leiba vive tawh a om hi zela, banghang ei mimal in zong leiba neilo mawk ding? Hih in a khial lungsim puakzia hi.
“Pasian thupha tawh, buhcim leh moh bek na ne zongin na leiba teng loh khin in kuama tungah leiba na neihloh ding Pasian tawh thukimna pha bawl in. Pianengno (sumtang neuno) dong na kepsiam leh sum tampi hong pha ding hi. Hia lai, hua lai a kizang sumnen tengin sum tampi phasak hi. Leiba na neih sung beek na deihna kinial phot in..thanem, lungkia kei-in. Na gong tang inla, na duhna nial in, sumnen khol inla na leiba loh in. A manlang theipen in lohkhin in. Piak ding leiba neilo mi suakta khat in na om kik ciangin, gualzawhna lian khat a ngah na hi ding hi.” – Ellen G. White, Counsels on Stewardship, p. 257.
Leiba in Christiante kilamna ding taw-phah muanhuai hilo hi. I kha tha hong susia theia, Pasian nasepna i panpihna kiamsak hi. Midangte piak ding hong sut a, Pasian thupha ngah dingte hong guuksak hi.
Akisam lo leiba pelhna ding bang teelna bawl thei na hiam? Leiba neihloh nadingin nial ding kisam bang khawng a om diam?
Luke 14:27-30 sim in. Innlampa in a lam nading beizah a tuat masakna, zo keileh bangpiang ding cihthu tawh nungzuihna ii man (cost) Jesu in hong lak hi. Neihsakep-zeek tawh kisai sin ding bang om hiam?
NILINI March 14 LEIBA DEIHLOHNA
Deut. 28:12 sim in. Leiba tam neihluatna thu bang hong gen hiam? Zattheih ding bang thu om hiam? A hih theihzah leiba neihloh ding hoih kisa ciat hi. Midangte leiba lohsak ding kiciamna zong Lai Siangtho in hong awi-lo hi (Pro. 17:18; 22:26). Leiba in i mailam hong nei khina, sumtha nemna hangin a sawlna bang zui-in hong mangsak hi. Mitphial zatui bang phialin Christiante in nolh ding leh saan ding haksa sa uh hi. Leiba in gamtat hoihlo sak samloa, ahizongin i kha nuntakna na hatsak hetlo hi.
“Sumzeekdan ciantak kihilh kul hi, tua hikeileh leiba lianpi piang thei hi. Neihzah bek zeek in. Phaaknatna na pelh ding bangin leiba neih ding pel in.” – Ellen G. White, Counsels on Stewardship, p. 272.
Leiba in sumvai saltangte, “leitawi piate’ sila” hong suaksak thei hi (Pau. 22:7). Tulai leitung sumvai paizia tawh kihualkhawm lua ahihmanin leiba neih ahi ding mah kisa kha hi. Gam khempeuh zong leiba vive tawh a om hi zela, banghang ei mimal in zong leiba neilo mawk ding? Hih in a khial lungsim puakzia hi.
“Pasian thupha tawh, buhcim leh moh bek na ne zongin na leiba teng loh khin in kuama tungah leiba na neihloh ding Pasian tawh thukimna pha bawl in. Pianengno (sumtang neuno) dong na kepsiam leh sum tampi hong pha ding hi. Hia lai, hua lai a kizang sumnen tengin sum tampi phasak hi. Leiba na neih sung beek na deihna kinial phot in..thanem, lungkia kei-in. Na gong tang inla, na duhna nial in, sumnen khol inla na leiba loh in. A manlang theipen in lohkhin in. Piak ding leiba neilo mi suakta khat in na om kik ciangin, gualzawhna lian khat a ngah na hi ding hi.” – Ellen G. White, Counsels on Stewardship, p. 257.
Leiba in Christiante kilamna ding taw-phah muanhuai hilo hi. I kha tha hong susia theia, Pasian nasepna i panpihna kiamsak hi. Midangte piak ding hong sut a, Pasian thupha ngah dingte hong guuksak hi.
Akisam lo leiba pelhna ding bang teelna bawl thei na hiam? Leiba neihloh nadingin nial ding kisam bang khawng a om diam?
NINGANI March 15 SUMKHOLNA LEH SUM PUNSAKNA
Phalbi sung a nek ding uh an miksite in khol uh hi (Pro. 6:6-8). Ngimna kician tawh sumkholzia ah amauzia etteh ding ahi hi. I kholna a hangin, i ngah bang zangmang keileng, nuntak nading zatkisamaa i om ciang neihsa om ding cihna hi. Sum zeekna ah pilna, tuatkholhna, leh kikhalna kisam hi. Eimau aading bek i khol leh, Pasian neihsate a kem-zeek hilo in a guu suakzaw ding hi hang.
“A kisamlopi sumzatna in a zahnih supna hi. A sum bei bek hilo in, ngah theih nading zong a bei hilai hi. A tuamkoih khia kha hileng, leitung ah ahi aa, vantung ah kholna tawh ahizongin a meet a pung om ding hi... Sumkholna in sumtungah thuneihzawhna kikhalna khat hi. I deihna in hong kutsim sum ki zosak loin sum uk thei ding hi hang.” – Randy C. Alcorn, Money, Possesions and Eternity (Carol Stream: Illinois, Tyndale House Publishers, 2003), p. 328.
Pro 13:11; 21:5 leh Pro 13:18 sim in. Sum tawh kisai ahoihzaw in sep nading zatpah theih bang thute om hiam?
Neihsakem-zeektute in innkuan kisapna aading khol uh a, Pasian neihsa zeekna tawh vantungah a pung dingin khol uh hi. Sumvai ah a thupi in bangzah nei cih hilo aa, Lai Siangtho gen bangin bangci zeek cih hi. Innkuan kisapna a zat ding kholna ah pilvang ding kisam hi. Supna a tawmpen dingin, lauhuaina khenzaak ding hi (Eccles. 11:1,2). Tua bang hihna ah kisappen masakna (Pro. 24:27) leh a siamte tungpan ngaihsutpiak lakna (Pro.15:22) in a gualzo sepzia te hi.Kisapnate kidim in hauhna hong khan ciang, i phawk den dingin, “na hauh theihna uh hong pia Topa note Pasian ahih lam phawk un” (Deut. 8:18, ZIV).
Pasian neihsakem-zeektu aading sumkholna muanhuaipen in “Vantung gam” ah kholna hi (Matt. 13:44). Lauhuaina, mankiamna, guta cihte omlo hi. Tua in a paatvang, abei theilo sumbawm bang hi (Luke 12:33). Christ i sanna tawh bank ahong ihi a, sehsuah leh sumpi piakna tawh sumthun ihi hi. Leitungah bill tuamtuam piak ding i hanciam bangin tawntung thutak zong i mitsuan ding kisam hi.
KIGINNI March 16 NGAIHSUT BEH DING: Pianngei hihtheihna, siamnate i suahpih ahi a, kiim le paam pan muh le sin tawh ahizongin, siamna khempeuh Pasian kiang pan ahi hi. A thupipen in tua siamnate tawh bang sem cih ahi hi. Pasian in neihsakem-zeektute tua siamnate zatpahna leh sintohna tawh siam semsem ding hong lamen hi (Eccles. 10:10). Bazalel in “Pasian kha in khutsiamna namkim, siamna, hihtheihna leh theihna tawh kidim hi” (Exod. 35:31, ZIV). Amah leh Holiab (Exod. 35:34) te in midangte hilh theihna ding siamna nei hi.
Neih leh lam a ki thupisehna leitungah neihsakemzeektu hoih i hihna ding kisin theia, leiba neihloh zong kisin thei hi. Laisimna, thusinna, sanglai sinna, leh i sinthu te zatpahna tawh siamnate kipungsak thei hi. I siamna khansakna tawh a hoihpen Pasian pia thei ihihmanin, neihsakem-zeektu hoihzaw kisuak thei hi.
Talent gentehna ah nasem khat ciat tungah, “ahih theihzah ciat uh tawh kizui” kipia hi (Matt. 25:15). Nasem nihte in a zah nih apkik a, a thumna pa in leisung ah phum hi. I neih bang pungsak ding i hanciam ding hia, i siamnate phumcipna in kimanna omlo hi. Sumzeekna, leiba neihlohna, ki-uk kikhalnate in Pasian’ thupha siamnate hi. Na khat peuh i siamnel theih nadingin sep kikkik kul hi. “Lai Siangtho hilhlakte ii nuntakna ah i zat ciangin, i gamtatluheek ah huzaap lianpi nei hi. Hih thu Timothy in sin in nuntakpih hi. Siamna tuamdiak nei tuanlo napi, Pasian piak siamnate siamnel sawm ahihmanin a nasep in mannei diak hi.” – Ellen G. White, The Acts of the Apostles, p. 205.
KIKUPDING DOTNATE:
1. Pumpi ki-ukna thupi a, a diakin kikeplahna in sum haksatna hong tun thei hi. Hih bang haksatna neite pawlpi in bangci i huh thei diam?
2. Rom. 13:7,8 sim in. Hih kammalte i nuntakna leh midang tawh kizopna ah koi bangin i zang thei ding hiam?
3. Jesu hong kum baih tading aih ciang leiba neih lunghimawhhuai kei a ci om thei hi. Tua bang a cite na bangci dawn ding hiam?
oo00oo
إرسال تعليق
Lametna Aw hong ging lai hi. Hun bei ta ding hi. Lametna a om lai in na bil ngat inla, Topa hong sapna ngai in.