ZSS SINNA 5: EDEN KHIT A NEIHSAKEM-ZEEKTUTE

SINNA 5: EDEN KHIT A NEIHSAKEM-ZEEKTUTE  January 27 – February 2
SINNA 5: EDEN KHIT A NEIHSAKEM-ZEEKTUTE
 January 27 – February 2


NIPI (SABBATH) NITAAK Jan 27

Tukal sinna ah simding: Isa. 22:14-18; 1 Cor. 4:1,2; Col. 2:2,3; Eph. 6:16-17; 2 Cor. 5:10.

Lai Siangtho Bulphuh: “Tua sangsikin Pasian in lungdamnathu kem dingaa, a sansa mite bangin ka gen uh hi. Kote in mihing lungkimsak sawm loin kote lungtang hong entel pa Pasian lungkimsak ka sawmzaw uh hi.” (1 Thess. 2:4, ZIV)

Adam leh Eve te nasep masapen in neihsakepzeekna hi. Amau neihsa omkei tamahleh huan leh piansaknate a kep, a nopsak, leh a uk ding (Gen. 2:15) un kipia hi. Topa in muanna tawh a ap, a kemzeekte hong hita uh hi.

Tu kal sungin mawhna lutkhit, i nu leh pa masate Eden pan a kihawlkhiat khit a neihsakem-zeektu ii khiatna i sinpha ding hi. Tua in, eite zong neihsakemzeektute ihi a, ahizongin Adam leh Eve te kepzeek tawh kilamdang pian kiim le paam ah neihsakem-zeektute hi hang.

Neihsakep-zeekna i cih bang hiam? Lai Siangtho sung aa mi pawlkhatte in a nunzia uh tawh neihsakemzeektu banghiam cih hong lak hi. A dang Lai Siangtho munte in a siangzaw in hong hilh hi. Pasian neihsakemzeektu in i om ciangin, i mitsuan in leitung le vante manphatna tung panin Piangsakpa leh Ama’ nasepna tung ah kilaih hi. Adam leh Eve te mah bangin, Pasianzia nunzia eite tungah Pasian in hong ap hi. Eden ah mawh aa kipan, neihsakep-zeek nasep kilamdang hi. Ahangin, leitung nate kepcing ding vaipuak banah, kha thutak kemzeekte ihih ding vaipuak eite hong ki-ap hi.

* Tukal sinna na simna tawh February 3 Nipi aading kigingkhol in. 


NIKHATNI January 28THUCIAMLUI A NEIHSAKEM-ZEEKTUTE

“Neihsakem-zeektu” cih kammal thuciam lui ah tawmcik bek om hi. A tamzaw in hih kammal pen innsung nasem, inn uk cih bangte tawh kizangkhawm hi (Gen. 43:19, 44:1,4; 1 King. 16:9). Neihsakem-zeektu in amaute a kisawl bangin innsung vaite leh a topa neihsate zuun-uk ding vaipuak nei hi. Thuciam lui hun laiaa neihsakem-zeektu ii khiatna pen neihsakem-zeektu ii nunzia tawh ki telthei pen hi. Neihsakem-zeektute in a neihsakepzeekte uh tawh kikhen theilo uh hi. Tua in amau hihna hong lak hi.

Thuciam lui ah neihsakem-zeektu khat in nunzia pawlkhat kitel hi. A masa in, neihsakem-zeektu ii mun in vaipuak lian hi (Gen. 39:4). Amau’ siamna hangin neihsakem-zeektute kiteelaa, zahtakna ngah in, a tote’ muanna zong ngah uh hi. A nihna ah, neihsakem-zeektute in amau tungaa ki-apte a neitu’ aa cih thei uh hi (Gen. 24:34-38). Tua in a neitu leh neihsakem-zeektu ii kilamdanna liantak hi. Neihsakem-zeektute in amau mun kitel uh hi. Thumna ah, neihsakem-zeektute in a ki-ap nate amau aading a zat ciangun, neitu leh neihsakemzeektu kikalaa kizopna muanna kisia-aa, neihsakemzeektute kihawlkhia hi (Gen. 3:23, Hos. 6:7).

Isa. 22:14-18 sim in. Hezekiah uk sungin, Shebna sumkem leh neihsakem-zeektu, anih in thuneih nading a thupi tuak, in kikoih hi. Ama’ dinmun a zatkhialh manin ama’ tungah bang piang hiam? 
_________________________________________________________

“Neihsakem-zeektu in a topa tawh kibang hi. Neihsakem-zeektu ii vaipuak sangkhin ahihmanin a topa hih ding bangin a topa tangin a gamtat kul hi. A topa deihna in ama’ deihna hong suak hi. A topa in muang ahihmanin neihsakem-zeektu ii dinmun pen vang om mahmah hi. A zenzen in angsung thei-in, a topa’ vante tawh sumbawlna pan a ngahte ama’ hamphat tawm nadingin zang khaleh, ama’ tungah a ki-nga muanna a susia suak ding hi.” Ellen G. White, Testimonies for the Church, vol. 9, p. 246.

Hih leitung ah i neih nate a kemzeektute ihih thu bangci bangin i telzaw thei diam? Hih bang kitheihtelna in i sepna khempeuh hong koici huzaap huai hiam? 

NINIHNI January 29THUCIAMTHAK A NEIHSAKEM-ZEEKTUTE

Thuciam thak ah “neihsakem-zeek” a genna kammal nih epitropos, thumvei, leh oikonomos, 10 vei, om hi. Hih kammal gel-ah a neitu in akemzeektu tungah kepzeek ding vaipuak muanna tawh apna zaa lak hi. 

Thuciam lui leh thak sungah, a sepna uh tawh neihsakem-zeektute kithei hi. Thuciam thak ah neihsakem-zeektu pen aphadiak in hoih lametna (1 Cor. 4:2) leh mawhpuakneihna(Luke 12:48) tawh kilak hi. Thuciam lui ah bel eite neihsakem-zeektute i hihna sangin Pasian in a neitu ahihna hong tel-lah zaw hi.Thuciam thak ah neihsakepzeektu ii nasep in innsung zuun-ukna sangin thuukzaw ahihna hong lak hi.

A citaklo neihsakem-zeektu gentehna(Luke 16:1-15) ah, Jesu hong hilh thu in a zatbeina ah a pengnuamneihsakem-zeektu thu sangin thukzaw hi. Kha lam supna lianpi pan a pengnuam kha makaite aading zong hipah hi. A pil neihsakem-zeektu khat in tu laitak aading leh Jesu hong paikik nading kigingkhol ding hi (Matt. 25:21).

1 Cor. 4:1,2; Titu 1:7 leh 1 Pet. 4:10 sim in. Hih munte in neihsakem-zeektu leh neihsakep-zeekna tawh kisai bang gen hiam?

“Pasian in muanna tawh hong ap ka hatna leh ka siamnateng a lawptho nadingin ka lungtang Kha Siangtho aading ka hong diam? Christ neihsa kahi a, Ama’ nasepna ah hong cial kahi hi. Ama’ hehpihna a kemzeektu kahi hi.”Ellen G. White, Fundamentals of Christian Education, p. 301.

Luke 12:35-48 sungah, Jesu in a pil nasemtu in mihing Tapa hong paikik nading a kiginna thu leh a citaklo nasemtu in a topa hong ciahkik hak manin a kepcing dikloh thu gen hi.A citaklo nasemtu in a kep mite zawhthawhthu tawh bawlsia hi. Nasep hoih leh hehpihna a nei mi hi nawnlo hi. Christ i san ciangin, eite Pasian neihsa a neihsakem-zeektute dingin hong kisamte ihi hi. A thupi zaw ah, vantung aading kigingkhol i kha nuntakna a zuunuk dingte ihi hi. 

Luke 12:45 sim in. Banghangin ei Seventh-day Adventistte Topa zekai cih khemna ah i pukloh nading kidop huai hiam?

NITHUMNI January 30PASIAN’ THUTHUK A KEMZEEKTUTE

Col. 2:2,3 leh 1 Tim. 3:16 sim in. Hih munte ah “thuthuk” a cih bang hiam? Thuthuk hi cih hong genna in mihingte in tua thu i theihna in ciangtan a neihzia hong bangci theihsak hiam? 

Naamath mi Zophar in Job tungah, “Pasian’ thuthuk thei khinzo ding nahi hiam?” ci hi (Job 11:7, RSV). “Thuthuk” icih in buaihuai, hibialbual, kitheilo, kihilhtello, kitello cihna hi. Eite theihtelna in a ban zokei ding zongin Pasian thuthuk Lai Siangtho ah kigelh hi. A gamla mutellote bangin Pasian in hong lahtel kei nakleh vantung thute i tel zokei hi.

Deut 29:29 ah eite tungah hong kilak bang om hiam?
_________________________________________________________

Eite theihtellohnate a kemzeektute hi hang. Kilaakna leh Lai Siangtho in hong lah ciangbek eite in i thei hi. “Christ nasemte leh Pasian thusim a kemte” (1 Cor. 4:1, ZIV) bangin nuntakna in i kepzeek lianpen hi. Ama’ neihsakem-zeektute ihihna bangin, a kilakkhia Pasian
thutak a kemcing, hilh, huu, leh a zuun dingin Pasian in eite hong deih hi. Tua in neihsakep-zeekna bulpi ahi “lungsim kitheihna siangtak tawh a thuk upna thutak a lenkipte” (1 Tim. 3:9, ZIV) hihna hong lak hi.

A lianpen thuthuk in a vanglian lametna ahi, Christ ii nuntakpihna hi. Tatkhiat geelna in mihingzia hilo in eite telsiangzawh ding hilo hi. Na khempeuh a Bawlpa (John 1:1-3) “mihing in hong pai” (Ellen G. White, Manuscript Release, vol. 6, p. 112) in mihingte mawhna thoih nadingin leitung ah hong paina pen piansakna khat peuhpeuh i telsiang zawh ding hilo hi. Vansawltakte nangawn in leitungah Jesu hong paina thuthuk theitel nuamin kan in sin uh hi (1 Pet. 1:12). Tua thute theihna in Ama vangliatna leh hoihna hangin i vekpi-in Topa hong phatsak hi (Rev 5:13).

Lungdamnathu a kemzeektu in nang hong kisam hiam? Tua in bang vaipuak na neihna hong theisak hiam?

NILINI January 31KHA THUTAK A KEMZEEKTUTE

Neihsakep-zeekna cih ciangin a kilawng theite bek i ngaihsun hi. Ahizongin, tua sangin na thukzaw tham hi. Lawntheih neihsate mah bangin, lawntheihloh thuphate zong Pasian kiangpan hong pai mah ahi hi. Hih kha letsongte (1 Pet. 4:10) Christ sungah Christian nunzia neihtheih nading leh Ama’ sungah i om theih nadingin Pasian hong piak ahi hi. Tua hiaa, a kilawng theilo letsongte in a kilawngtheite sangin manphazaw ahihmanin kidawmtak in kepzeek huai hi.

Eph. 6:13-17 sim in. Eite kepzeek dingin Pasian in bangte hong pia hiam? Banghangin hih nate phatak kepzeek ding kul hiam?

Pasian’ letsong ahihleh i Topa Jesu Christ sunga nuntak tawntungna ahi hi” (Rom. 6:23, ZIV). Leitung leh mAa’ hong piaktheih nate in Christ sungaa i neih hotkhiatna hong pia theilo hi. Pasian hong piak letsong ahi hotkhiatna in a manpha bel i neihgil hi. Hih hotkhiatnathu a masa mun ah koihna in Pasian hong piak neihsa dangte kepzeekna thu i muhdan hong kemhoih ding hi. 

“Calvary pan hong taangkhia khuavak sungbek ah pianngei-nate hilhna diktakin kisim thei hi. Bethlehem leh singlamteh tungtawn bekin siatna tunga gualzawhna bangzahin hoihaa, eite hong kipia thupha khatsim in hotkhiatna letsong ahihna kilangsak hi.” Ellen G. White,
Education, p. 101.

Jesu in man pia khin ahihna hangbek in hotkhiatna eiaa hithei hi. Siangtak in Paul in, “Pasian’ hehpihna kicing tawh kizui-in ama’ sisan hangin ama’ sungah tatkhiatna leh mawhmaisakna i ngah” (Eph. 1:7, ZIV) thu hong gen hi. Pasian in hong pia ahihman bekin ei’ aa suak thei hi. Tua hiaa, Siatna in hong suhkhiat loh na dingin Pasian galhiamte (Eph. 6:11) zatkim ding bangzah in kul hiam? Eite in hong kilak bang manlohna tawh i phal kei nakleh hong kisut theilo hi. Upmuanna tawh hong kipia bang zuihna in eite kidalna lianpen hi. 

Eph. 6:13-17 simkik in. Pasian’ galhiam koici silh dingaa, tua hong kipia galhiamte bang lampite tawh i kemzeek thei diam?

NINGANI February 1EI NEIHSAKEM-ZEEKTUTE VAIPUAK

A pil neihsakem-zeektute amau vaipuak utna tawh sanna leh diktak sepkhiatna tawh kitel thei hi. Mimal vaipuak sanna in i bawl teelna leh i sep gamtatna hi. Ahang leh nungthu kizopzia theihna zong hi. Neihsakemzeektu khat in a neitu deihzia manding thupi ahihmanin mimal vaipuak bang utna tawh sanzawhna thupi mahmah hi. Tuabang utna in neihsakemtu leh Pasian kikal a deihhuai kizopna hong musak hi.

“Mite tawh tangtakaa a kizop ding Pasian ut hi. Mihingte tawh a kizopna khempeuh ah mimal vaipuak thugui thupi sa hi. Amah in mimal kingak ding zolden a, mimal makaih kisapthu thupisak hi. Ama’ letsongte mimal tung pia ngiat hi. Mihing khatsim a siangtho muanna kepcing ding kipia a, a Piapa ii sawlbangin zat ding ahi hi. Amau kepzeek bangciat Pasian tungah sazian ap ding uh hi.” Ellen G. White, Testimonies for the Church, vol. 7, p. 176.

Neihsakem-zeektu ihih khit ciangin, eimau vaipuak midang khat ahihkeileh kipawlna khat suan ziaulo ding hi. Eimau mimal vaipuak Pasian tungah ap-aa, i kiim leh paam tawh kizopna khempeuh ah kilengsak ding hi. (Gen. 39:9; Dan. 3:16). Eimau siamtawp in hanciam in sep ding hi. Pasian mai ah gualzawhna in i pilna leh siamnate sangin i upmuanna leh i siangthona tungah kingazaw hi. 

2 Cor. 5:10 sim in. A pil neihsakem-zeektu ihih huaina thu hih kammalte in hong bangci theihsak hiam? 
__________________________________________________________

Mipil leh biakna thu thei mite in suaktatak a deihteel theihna thu tawh kisai kum za tampi kinial den uh hi. Ahi zongin Lai Siangtho in siangtakin ei mihingte in suakta takin utna leh deihteelna i nei hi. Tua hi keileh i gamtatna bang thu hong kikhen ding cih deihna omlo hi. Tua hi-in, eite in mimal vaipuak i nei ciat a, Pasian hehpihna tawh i Topa neihsate citak takin akemzeektute ahi thei dingin khensatna dik bawl nading teelna i nei thei hi.

KIGINNI February 2
NGAIHSUT BEH DING: Thuciam lui a “neihsakem-zeektu” cih in kammal khat bek pan hilo in kammal kigawm ahi “innsung ukpa” cihna asher al bayt pan hong pai hi. Gentehna in, Gen 43:19 bang, “Amaute Joseph innsung ukpa kiangah pai-in inn kongkhak ah a hopih uh hi” (ZIV). Innsung a om innkuan in inn mahbangin kituat hileh inn sangin mikhat aading a thupizaw bang om hiam? Tua hiaa, neihsakem-zeektu in ama’ neihloh amanpha mahmah nate a ki-aptu cihna hi. Tua in ama’ neihsa kepzeek ding sangin vaipuak lianzaw thamlai hi. 

Thuciam thak in zong tua bangmahin hong hilh hi. “Thuciam thak in Thuciam lui aa neihsakepzeek thu ngaihsutnate la-in kum zabi masa lai ngaihsutna, lungsim puak leh kammalte tawh gawmin telkhehzaw hi. Neihsakep-zeekna tawh kizom Greek kammalte “inn” a cihna ahi oikos leh oikia panin hong pai hi. Oikonomos in innsung uk” cihna hiaa, oikonomia in “innsung zuun-ukna” hi-in, tua sangin zong a khiatna thuk zawlai hi.”– Handbook of Seventh-day Adventist Theology (Hagerstown, Md: Review and Herald Publishing Association, 2000), p. 653. 

KIKUPDING DOTNATE:
1. Akikhaam singgah a nekna ah Adam in vaipuak la loin Pasian tungah bang gen hiam?Pian. 3:12. Mawhna hong tut mihingte dawnna khat in midangte mawhtunna thu ahihna bangzah in lunglut huai. Ama’ sepna ah mimal vaipuak lakna na bangci muh hiam? Eite khialhna hangin midangte mawhkawk lohding i bangci sin diam?

2. A kilawng theilo kha neihsakem-zeektute ihihna ngaihsun in. Bang acihna hiaa, koici kepzeek ding i hiam?

3. Rev. 14:6-12 sung a vansawltak thumte thupuak ngaihsun in. Neihsakem-zeektute tungah hong kipia a thupi thutak vaipuak bang kilakkhia hiam? 

4. Eite in i telsiangloh khalam nate up leh muan kisin ding banghangin thupi hiam? Koibangin a tamzaw leitung dan-in i sem veve zel hiam?

Post a Comment

Lametna Aw hong ging lai hi. Hun bei ta ding hi. Lametna a om lai in na bil ngat inla, Topa hong sapna ngai in.

أحدث أقدم